می‌خواهیم برای درک بهتر و ساده‌تر هر یک از مدل‌های رایانش ابری، با مطرح نمودن مثال معروف و بامزه “پیتزا به عنوان سرویس” به ساختار و نحوه سرویس‌دهی هر یک و تفاوت‌های این مدل‌ها بپردازیم. با ما همراه باشید ..
همانطور که می‌دانیم رایج‌ترین مدل‌های سرویس ابری (Cloud Service Models) یا مدل‌های سرویس رایانش ابری (Cloud Computing Service Models ) شامل موارد ذیل می‌باشند:
مدل‌های سرویس رایانش ابری
• On-prem
• IaaS
• PaaS
• SaaS
«aaS» پسوند یک مدل ارائه سرویس فناوری اطلاعات را مشخص می‌سازد که نحوه ارائه سرویس به مشتریان را توصیف می‌کند. رایانش ابری به شرکت ها اجازه می‌دهد تا زیرساخت ها و راه حل‌های فناوری اطلاعات خود را به یک ارائه دهنده قابل اعتماد برون سپاری کنند. مدل‌های مختلفی برای ارائه خدمات ابری وجود دارد که مسئولیت‌های متفاوت ارائه‌دهنده و مشتری را شامل می‌شود. در واقع مسئله این است که مشتری مسئولیت چه قسمت‌هایی را خودش بر عهده دارد و چه قسمت‌هایی را از یک ارائه دهنده خدمات به عنوان محصول نهایی دریافت می‌کند.
بیایید فکر کنیم که سرویسی که قراره مشتری بهش دست پیدا کنه یک عدد پیتــــزا باشه !!
مصرف کننده برای دستیابی به سرویس (پیتزا) می‌تواند به چهار روش عمل کند:
1. On-prem پخت در خانه
می‌توانید در خانه پیتزا درست کنید، جایی که شما تمام مواد لازم از جمله درست کردن خمیر، درست کردن سس و پنیر و همچنین فر و سایر وسایل آشپزی را دارید. شما مسئول تهیه مواد تشکیل دهنده، مونتاژ پیتزا و پخت آن با مشخصات دلخواه خود هستید و نوش جان می‌کنید و در پایان میز و ظروف را تمیز می‌کنید.
به طور مشابه، با زیرساخت‌های داخلی سازمان، مشتری تمام سخت افزار، نرم افزار و منابع لازم را در محل فیزیکی خود دارد و مسئولیت مدیریت و نگهداری همه چیز را خودش بر عهده دارد. این شامل تهیه و نصب سرورها، ذخیره‌سازی، تجهیزات شبکه و مجوزهای نرم افزار و همچنین نگهداری و بروزرسانی مداوم است. زیرساخت‌های داخلی گزینه‌های کنترل و سفارشی‌سازی بیشتری را در مقایسه با مدل‌های دیگر ارائه می‌کنند، و البته مسئولیت بیشتر و هزینه کل مالکیت بالاتری نیز دارند.
2. IaaS بگیرید و بپزید
می‌توانید برای دستیابی به پیتزا، از فروشگاه یا رستورانی که در تحویل مواد اولیه پیتزا(زیرساخت) تخصص دارد، اقدام به تهیه مواد اولیه کنید و پیتزا را در خانه بپزید. مشتری مسئول تهیه مواد اولیه پیتزا و پخت آن است.
به طور مشابه، مشتری می‌تواند به طور کامل زیرساخت پایدار و امن را تحویل بگیرد و سرویس را در آن راه‌اندازی نموده و مسئولیت کامل نرم‌افزار، سیستم‌ها و داده‌ها را بر عهده بگیرد. در این حالت ارائه دهنده سرویس، مسئول در دسترس بودن(Availability)، قابلیت اطمینان(Reliability) و نیز امنیت(Security) زیرساخت می‌باشد.
3. PaaS پیتزا بیرون بر
می‌توانید پیتزا را از رستوران تهیه کنید. شما یک پیتزای کاملاً پخته دریافت می‌کنید، اما همچنان باید میز را بچینید، پیتزا را نوش جان کنید و سپس میز و ظروف را تمیز کنید.
به طور مشابه، مشتری به یک محیط کار مجازی دسترسی پیدا می‌کند و به عنوان مثال، مسئول عملکرد صحیح برنامه و حفاظت از داده‌ها است. در این حالت ارائه دهنده مسئول فراهم نمودن یک محیط پایدار و امن و ابزارهای توسعه می‌باشد.
4. SaaS سرو در رستوران
می‌توانید پیتزا را از یک رستوران سفارش داده و میل کنید و رستوران از تهیه مواد اولیه تا پختن و تحویل پیتزا مراقب همه چیز است و سپس میز و ظروف را تمیز می‌کند.
به طور مشابه، مشتری از طریق مرورگر یا اپلیکیشن موبایل از راه حل، استفاده می‌کند. مشتری کمترین مسئولیت را دارد. در این حالت ارائه دهنده مسئول مدیریت، امنیت، عملیات بدون وقفه و به روز رسانی خواهد بود.
همانطور که در شکل‌های زیر می‌بینید، در هر چهار روش شما می‌توانید سرویس دریافت کنید(پیتزا بخورید). در برخی موارد شما می‌توانید همه مراحل یا برخی از مراحل تهیه و پخت پیتزا را به افراد دیگر محول نمایید.
